У ліпені 1990 года Вярхоўным Саветам Беларускай ССР была прынята Дэкларацыя аб дзяржаўным суверэнітэце.

У пачатковым перыядзе пасля абвяшчэння незалежнасці ў Рэспубліцы Беларусь былі ў абарачэнні грашовыя знакі Дзяржбанка СССР, а затым і Цэнтральнага банка Расіі. Па рашэнні урадаў Рэспублікі Беларусь у маі 1992 года на тэрыторыі Беларусі былі ўведзены ў абарачэнне разліковыя білеты для банка Рэспублікі Беларусь наступных вартасцей: 50 капеек, 1, 3, 5, 10, 25, 50 і 100 рублёў. У далейшым былі ўведзены разліковыя білеты вартасцю 200 і 500 (1992 г.), 1000 (1993 г.), 5000 і 20000 (1994), 50000 (1995 год), 100000 (1996 г.),, 500000 (1998 г .), 1000000 і 5000000 (1999 г.) рублёў.

У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 2015/11/04 г. №450 з 1 ліпеня 2016г. у Рэспубліцы Беларусь была праведзена дэнамінацыя афіцыйнай грашовай адзінкі - беларускага рубля. Якія знаходзяцца ў звароце банкноты ўзору 2000 гады былі паступова заменены на банкноты і манеты узору 2009 года ў суадносінах 10 000 да 1.

З 1 ліпеня 2016 г. у зварот былі выпушчаныя сем наміналаў банкнот - 5, 10, 20, 50, 100, 200 і 500 рублёў, і восем наміналаў манет - 1, 2, 5, 10, 20 і 50 капеек, а таксама 1 і 2 рублі.Працэс дэнамінацыі насіў тэхнічны характар і не паўплываў на пакупніцкую здольнасць беларускага рубля, курс нацыянальнай валюты ў адносінах да замежных валют, а таксама фактычна склаўся ўзровень інфляцыі. Цэны на тавары і паслугі з 1 ліпеня 2016 г. ках, балансы прадпрыемстваў і ўстаноў і т. д.

З 1 ліпеня па 31 снежня 2016 г. уключна старыя і новыя грабылі пералічаныя з улікам абранага маштабу дэнамінацыі – 1:10 000. Па аналагічным прынцыпе пры правядзенні дэнамінацыі былі пералічаныя зарплаты, пенсіі, стыпендыі, рэшткі грашовых сродкаў на банкаўскіх рахуншовыя знакі знаходзіліся ў паралельным звароце і з'яўляліся абавязковымі да прыёму пры ажыццяўленні ўсіх відаў плацяжоў усімі суб'ектамі гаспадарання без абмежаванняў.

На працягу наступных пяці гадоў - з 1 студзеня 2017 г. па 31 снежня 2021 г. уключна - банкноты узору 2000 года можна абмяняць на грашовыя знакі ўзору 2009 года ў любой суме без абмежаванняў і без  камісійнага ўзнагароджання.

 



Элементы аховы банкнот наміналам 5, 10 і 20 рублёў (на прыкладзе банкноты наміналам 20 рублёў)


1.      Вадзяны знак
Лакальны камбінаваны: паўтонавы ў выглядзе фрагмента асноўнай выявы пярэдняга боку, філігранны (светлы) у выглядзе лічбавага абазначэння наміналу "20".

2.      Ахоўная нітка
Металізаваная аконнага (ныраючага) тыпу, якая выходзіць на паверхню пярэдняга боку ў выглядзе прамавугольнікаў. Пры разгляданні банкнота на прасвет ахоўная нітка выглядае суцэльнай цёмнай паласой са светлым тэкстам "Br20" у прамым і перавернутым выглядзе.

3.      Сумяшчальная выява

Фрагмент наміналу на пярэднім баку сумяшчаецца на прасвет з фрагментам наміналу на адваротным баку, утвараючы цэласную выяву наміналу банкнота.

4. Схаваная (латэнтная) выява
Пры разгляданні банкнота пад вуглом на ўзроўні вачэй у прамавугольніку бачны літары "РБ".


5.      Металаграфскае друкаванне

Асноўная выява пярэдняга боку банкнота, лічбавае і літарнае абазначэнне наміналу, тэкст "НАЦЫЯНАЛЬНЫ БАНК РЭСПУБЛІКІ БЕЛАРУСЬ" і метка для людзей з аслабленым зрокам маюць павялічаную таўшчыню фарбавага слою, дзякуючы чаму добра ўспрымаюцца навобмацак.

6.      Антыкапіравальная сетка
Тонкія лініі, якія пры капіраванні або сканіраванні банкнота ўтвараюць пабочны малюнак.

7.      Мікратэкст
Тэксты "БЕЛАРУСЬ", "НБРБ", якія бесперапынна паўтараюцца, і лічбы наміналу; чытаюцца пры павелічэнні.

8. Серыйны нумар
Складаецца з дзвюхлітарнай серыі і нумара з сямі лічбаў, якія маюць розную вышыню, выкананы высокім спосабам друкавання. Вертыкальны серыйны нумар валодае магнітнымі ўласцівасцямі. Гарызантальны серыйны нумар люмінісцыруе жоўтым колерам пад уздзеяннем УФ-выпраменьвання.

 

Праверце сябе! Прапануем вам адказаць на некалькі пытанняў, якія дапамогуць ацаніць вашу фінансавую граматнасць, даведацца свае прабелы і вызначыць далейшыя крокі для павышэння сваіх кампетэнцый ў фінансавай сферы. Гэта проста, цікава і карысна!
Ці ведаеце вы свае грошы?

Дызайн і канцэпцыя беларускіх грошай (банкнот і манет), малюнак пярэднга і адваротнага бакоў, колеравая гама і размер – вы добра ведаеце, як выглядаюць беларускія грошы? Ці ведаеце вы асноўныя элементы абароны нашых грошай?

Што вы ведаеце пра Нацыянальны банк?

У нашай краіне цэнтральным банкам і дзяржаўным органам Рэспублікі Беларусь з'яўляецца Нацыянальны банк. Ці ведаеце вы, чым ён займаецца?