Ніхто з нас і раней не быў застрахаваны ад хвароб і траўм. Але сёння рызыка апынуцца на бальнічным узрастае на фоне каранавіруса.

А значыць, як ніколі важна ведаць адказы на ключавыя пытанні аб вашай часовай непрацаздольнасці. Пагаворым пра тое, як пайсці на бальнічны правільна.

У якіх выпадках афармляюць бальнічны?

Тое, што мы ў паўсядзённым жыцці завём бальнічным, закон называе лістком непрацаздольнасці або даведкай аб часовай непрацаздольнасці. Правілы выдачы, падаўжэння і аплаты бальнічных рэгулююць Міністэрства аховы здароўя і Міністэрства працы і сацабароны праз сумесную пастанову "Аб парадку выдачы і афармлення бальнічных лісткоў". Апошняя рэдакцыя дакумента выйшла 7 мая 2021 года пад нумарам №47/33.

Лагічна выказаць здагадку, што часова непрацаздольным можна стаць толькі афіцыйна працаўладкаваны чалавек, які работае па працоўным дагаворы або кантракце. Тут усё проста. Працадаўца штомесяц праводзіць за вас адпаведныя страхавыя адлічэнні, за кошт якіх будзе выплачана кампенсацыя.

Аднак бальнічны даюць і тым, хто афіцыйна зарэгістраваны як беспрацоўны і стаў часова непрацаздольным у перыяд выканання грамадскіх работ, а таксама жанчынам у момант знаходжання ў водпуску па цяжарнасці і родах, студэнтам і ваеннаслужачым.

Адной з прычын афармлення лістка непрацаздольнасці можа стаць неабходнасць догляду за хворым дзіцём або іншым членам сям'і.

Як аформіць бальнічны самазанятаму?

Калі самазаняты мае статус індывідуальнага прадпрымальніка, з'яўляецца натарыусам або займаецца адвакацкай практыкай і самастойна робіць адлічэнне страхавых узносаў, ён мае такое ж права на афармленне бальнічнага і атрыманне кампенсацыі, як і наёмны работнік.

Пры гэтым умовы прызначэння выплат могуць уключаць у сябе патрабаванні аб мінімальным перыядзе выплаты і мінімальнай суме узносаў, накіраваных у ФСАН да наступлення страхавога выпадку.

Самазанятыя, якія аплачваюць толькі адзіны падатак (рэпетытары, фатографы, перакладчыкі і іншыя), аформіць бальнічны не могуць.

Як разлічыць бальнічны?

Пры разліку выплат па бальнічным лістку ўлічваецца мноства фактараў ад наяўнасці дзяцей да абставін, пры якіх работнік часова страціў сваю працаздольнасць. Спынімся на агульных момантах разліку выплат.

  • Памер кампенсацыі разлічваецца зыходзячы з акладу. Калі ліст часовай непрацаздольнасці аформлены з прычыны догляду за хворым дзіцём, то пачынаючы з 1-га дня вам будзе кампенсіравацца 100% заработнай платы, калі вы самі знаходзіцеся на бальнічным, то першыя 12 дзён вам кампенсіруецца 80% вашага сярэднядзённага заробку, а 100% кампенсацыя пачнецца толькі з 13-га дня.
  • На 50% штодзённай зарплаты на перыяд бальнічнага могуць разлічваць парушальнікі рэжыму, прадпісанага лекарам, якія захварэлі падчас прагулу. Калі часовая непрацаздольнасць стала следствам алкагольнага ці наркатычнага ап'янення, то наймальнік мае права не аплачваць першыя 6 дзён бальнічнага.
  • 50% ад пражытачнага мінімуму па бальнічным лістку можа атрымаць супрацоўнік, які працуе менш за 6 месяцаў і не з'яўляецца маладым спецыялістам.
  • Для «навабранцаў» (работнікаў, чый стаж на пасадзе не перавышае 1 месяца), разлік выплат ажыццяўляецца на аснове тарыфнай стаўкі або тарыфнага акладу.

Формула разліку выплат у агульным выпадку будзе наступная:

Сярэднядзённы заробак (за апошнія 6 месяцаў) *80% *12 дзён + сярэднедзённы заробак (за апошнія 6 месяцаў) *100% *Х дзён

Знаходзіцца на бальнічным бесперапынна можна 120 каляндарных дзён максімум ці 150 дзён з перапынкамі за апошнія 12 месяцаў па падобным захворванням.

Ці ёсць сэнс адкрываць бальнічны у суботу?

Калі хвароба застала вас у законны выходны ці менавіта ў гэтыя дні вы атрымалі траўму, якая дакладна пацягне за сабой афармленне бальнічнага, не варта перажываць аб тым, што вы можаце страціць кампенсацыю за гэты дзень.

Няма розніцы, у які дзень вы атрымалі траўму ці захварэлі. Бальнічны будзе адкрыты і аплачаны па ўсіх правілах.

Прычынай неаплаты ліста часовай непрацаздольнасці можа стаць парушэнне заканадаўства з боку работніка. Напрыклад, атрыманне траўмы ў стане алкагольнага ап'янення. Таксама прычынай можа стаць перапынак у выплаце ўзносаў у ФСАН працягласцю больш за 6 месяцаў з моманту апошняй выплаты да дня наступлення страхавога выпадку.